Chuyên đề Khoa học lớp 4 theo phương pháp đổi mới

Sau khi được dự giờ một số tiết dạy của cô giáo Amy Walsh – giáo viên trường PLC Armidale, giáo viên Khối 4 trường Lê Quý Đôn đã xây dựng một chuyên đề  môn Khoa học vào sáng thứ năm ngày 31 tháng 1 năm 2013. Đó là bài: "Ánh sáng cần cho sự sống (tiếp theo)". Đây quả là một tiết học hết sức thú vị thể hiện sự học hỏi và vận dụng một cách có chọn lọc các phương pháp dạy học hiện đại “mang hơi thở của những luồng gió mới” nhưng vẫn giữ được “bản sắc” riêng của nền giáo dục nước nhà.  

Bài học được chia làm hai hoạt động chính: Hoạt động 1: Vai trò của ánh sáng đối với đời sống của con người. Hoạt động 2: Vai trò của ánh sáng đối với đời sống của động vật. Ngay hoạt động đầu tiên, không khí học tập đã bắt đầu “nóng dần”. Các bạn cùng nhau tham gia một trò chơi: Cô Trang tắt điện, các bạn trong lớp dùng khăn bịt kín mắt và bắt đầu thực hiện các nhiệm vụ của mình. Mặc dù đã hết sức cố gắng và tỏ ra khéo léo nhưng các bạn dường như vẫn gặp khó khăn và mất thật nhiều thời gian để có thể lấy giúp cô một cuốn sách trong tủ, một cốc nước hay một gói bim bim,... Không khí học tập càng “nóng” hơn khi cô hỏi: “Đố các con, bạn nào đã lấy giúp cô cuốn sách? Bạn nào đã lấy giúp cô gói bim bim?”... Thật là nan giải quá nhỉ? Vì cô không gọi tên bạn học sinh nào, phải được nhìn, được quan sát thì các bạn mới biết cô chạm tay vào ai. Từ thử nghiệm đó, các bạn tự phát hiện ra vai trò của ánh sáng đối với con người. Để giúp các con phát hiện ra ánh sáng giúp con người cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, các con được xem các hiện tượng kì bí của thiên nhiên huyền diệu: ánh sáng dẫn đường, dần dần chiếm chỗ và xua tan bóng tối để ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp kì lạ của sông hồ, biển biếc, của núi rừng hùng vĩ, điệp trùng,… Đoạn phim sư tử săn mồi ban ngày và ban đêm cùng với các câu hỏi gợi mở của cô giáo đã giúp các con phát hiện ra vai trò cực kì quan trọng của ánh sáng đối với đời sống của động vật nói chung. Đặc biệt, cuối giờ học, các con được du lịch cảnh đẹp Việt Nam qua màn ảnh nhỏ để cùng đắm mình chiêm ngưỡng vẻ đẹp của đất nước mến yêu. Không khí học tập “nóng” lên qua những trò chơi “Ai nhanh ai đúng? Ai phản xạ nhanh?”, rồi lắng dần khi xem động vật săn mồi hay khi quan sát những hiện tượng kì bí của thiên nhiên rồi không khí ấy lặng đi hoàn toàn cho cảm xúc “lên ngôi”.  Đất nước tôi cong cong hình chữ S, trải dài từ Bắc xuống Nam. Những cánh đồng mênh mông, cò bay thẳng cánh dọc bên sông Hồng – con sông lớn nhất miền Bắc và là chiếc nôi nuôi dưỡng nền văn minh của chúng tôi… Đến với miền Trung – mảnh đất thiên nhiên nhiều thử thách nhưng cũng có nhiều di sản thế giới: Phong Nha, Kẻ Bàng, Mĩ Sơn, Hội An. Đến với miền Nam – xứ sở của sông nước để tận hưởng cảm giác mênh mông nước, mênh mông trời… Đến với Việt Nam quê hương tôi là đến với nền văn hóa bốn nghìn năm lịch sử, như những giọt sương đọng trên lá, như những hạt gạo chắt chiu từ những giọt mồ hôi. Văn hóa, các phong tục, tập quán, các lễ hội truyền thống được gìn giữ và lưu truyền qua nhiều đời tạo nên con người Việt Nam giỏi giang, khéo léo, cần cù, thân thiện và mến khách. Làm sao không xúc động, làm sao không tự hào khi chúng ta là người con đất Việt, nhất là các con học sinh – những chủ nhân tương lai của đất nước.

Tiết học khép lại trong sự thành công rực rỡ của cô trò lớp 4A1 và thành công trong lòng mỗi chúng ta – những tấm lòng nhà giáo. Ở đây, các con không những được chủ động khám phá, phát hiện kiến thức mà còn được học tích hợp nhiều môn học: Khoa học – Âm nhạc – Địa lí và đâu đây là tình cảm yêu nước sáng ngời trong Đạo đức của các con. Thiết nghĩ, chỉ khi nào nhận thức bằng tình cảm (tình yêu theo nghĩa rộng) thì đó mới là nhận thức sâu sắc nhất. Chắc chắn rằng, dưới mái trường Lê Quý Đôn thân yêu, các con đã, đang và sẽ được tham gia, được cùng xây dựng nhiều tiết học sáng tạo hơn thế nữa.

                                                   Hoàng Thị Mai - Giáo viên khối 4